Siirry sisältöön

Fuođđodoallu

Meahcce- ja guollebivddus – fuođđodoalus – lea stuorra mearkkašupmi Suoma historjjás, go riikamet leš don dolin ásahuvvon fuođđodoalu fállán buresbirgejumi ala. Guorba muhto buhtes luondu ja viiddis meahcceguovloeatnamat fálle dalle birgejumi vuođu.

Meahccebivddu doaba ja rolla leat dieđusge rievdan daid áiggiin, muhto dan buvttadan buresbirgejupmi lea ain konkrehta oassi suopmelaš, máŋggaárvosaš eallinvuogis. Dat fállá njálgga fuođđobiepmu, áhpásmuhttima ja lihkadeami ávkkiid. Maiddái meahcásteaddjiid luonddu dikšuma ovdii dahkkojuvvon bargu lea mávssolaš ekosystemabálvalus lundui ja servodahkii.

Suopmelaš fuođđodollui gullet čielgasit buorre dieđut fuođđonáliin ja –sállašiin. Bargojuohku dieđu buvttadeamis lea čielga: meahcásteaddjit ollašuhttet buohtastahttojuvvon fuođđorehkenastinvugiid eaktodáhtolaš bargun, go fas Fuođđo- ja guolledoalu dutkanlágádusa dutkit vástidit materiála dieđalaš gieđahallamis.

Suopmelaš fuođđodoalu vuođđun lea dutkojuvvon diehtu, ja fuđđui gullevaš hálddahusmearrádusaid sáhttá dahkat viiddis ja áiggi čuovvu dutkandieđu vuođul. Suopmelaš fuođđodikšun addá buorre vejolašvuođaid hálddašuvvon, suvdilis meahccebivdui.

Oassin suopmelaš fuođđodoalus leat fuođđošlájaid dikšunplánat, mat gárvvistuvvojit Suoma fuođđoguovddážis eana- ja meahccedoalloministeriija stivrema vuolde. Dat dahkkojuvvojit viiddis oassálastima bokte ja gieđahallojuvvojit oassin servodaga mearrádusadahkamis, vai dat dávistivčče máŋggaárvosaš servodaga áddejumi fuođđoeallenáliid buori dikšumis.

Fuođu dagahan vahágiid doarjun lea fuođđodoalu okta oasseviidodat. Ovdamearkan ealgaeallit dahket vahágiid eana- ja meahccedollui ja johtolahkii. Eana- ja meahccedoallovahágat buhttejuvvojit eanaeaiggádiidda meahccebivdiin čoggojuvvon lohpemávssuid bokte. Lassin Suoma fuođđoguovddáš veahkeha eanaeaiggádiid vahágiid ovddalgihtii eastadeamis.